Wywiad z Aleksandrą Zagórską z Biura Dydaktyki i Spraw Studenckich, zajmującą się sprawami niepełnosprawnych studentów Uniwersytetu Opolskiego, rozmawia Piotr Franiczek.
Tekst ukazał się w lutowym numerze pisma uniwersyteckiego „Indeks”.
– Niepełnosprawnych studentów przybywa na polskich uczelniach, w tym również na Uniwersytecie Opolskim. To powód, dla którego na naszej uczelni działa jednostka zajmująca się ich sprawami. Jakimi na przykład?
– Naszym podstawowym zadaniem jest wspieranie wszystkich osób z niepełnosprawnościami, które zdecydowały się podjąć kształcenie na Uniwersytecie Opolskim. Owszem, są osoby z niepełnosprawnościami, które dają sobie radę bez pomocy naszego biura, lecz większość studentów przychodzi do nas i prosi o wsparcie. Każdego roku zauważamy wzrost liczby studentów, którzy zgłaszają się do nas po pomoc. Do studentów podchodzimy indywidualnie, biorąc pod uwagę rodzaj ich niepełnosprawności – każda wymaga specjalnego dostosowania do niej procesu kształcenia. Są to studenci zarówno z niepełnosprawnościami ruchowymi, jak i intelektualnymi oraz niepełnosprawnościami wzroku i słuchu.
Oferujemy im również możliwość udziału w dodatkowych indywidualnych zajęciach z języków obcych, które są całkowicie darmowe i obejmują materiał, jakim zainteresowany jest konkretny student. Realizowane są one przy współpracy ze Studium Języków Obcych. Studenci mogą sami wybrać odpowiadający im dzień i godziny, w jakich zajęcia mają się odbywać i bardzo sobie tę możliwość cenią, bo mogą te terminy dostosować do swojego planu zajęć. Z kolei Studium Wychowania Fizycznego i Sportu każdego roku realizuje zajęcia wychowania fizycznego dla osób z niepełnosprawnościami – zajęcia są dostosowane do możliwości ruchowych uczestników.
– Z jakich środków finansowane jest funkcjonowanie biura?
- Biuro finansowane jest z dotacji podmiotowej budżetu państwa – jest to Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Ale współpracujemy również z jednostkami zewnętrznymi oferującymi wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami.
- Czy takie osoby mogą liczyć np. na wypożyczenie sprzętu ułatwiającego im studiowanie?
-Właśnie jesteśmy w trakcie tworzenia wypożyczalni sprzętów specjalistycznych.Będzie ona wyposażona m.in. w rejestratory dźwięku oraz przenośne komputery ze specjalistycznym oprogramowaniem umożliwiającym korzystanie z nich osobom niewidomym i niedowidzącym.
– We Wrocławiu na przykład niepełnosprawni studenci mogą korzystać z pomocy asystenta. Czy w Opolu jest podobnie?
– Oczywiście, my również realizujemy program wsparcia asystenckiego. Każdy student posiadający orzeczenie o stopniu niepełnosprawności może złożyć wniosek o przyznanie usługi asystenta. Zawarte w nim są m.in. informacje dotyczące zakresu usług, które zostaną zlecone takiemu asystentowi. Zakres pomocy jest ustalany indywidualnie. Może to być np. pomoc w przemieszczaniu się między kolejnymi
zajęciami dla osób z problemami ruchowymi czy pomoc w trakcie samych zajęć dla studentów, którzy nie są w stanie samodzielnie tworzyć notatek, bądź osób z wadami wymowy, a więc wymagającymi wsparcia w trakcie ustnej wypowiedzi. Zakres tej pomocy jest naprawdę szeroki, dlatego też ciężko jest wymienić wszystko, co oferujemy. Tym bardziej, że czasem pojawiają się osoby z innymi niż dotąd niepełnosprawnościami, dla których trzeba stworzyć specjalne udogodnienia i we wspomnianym programie asystenckim, i w samym procesie dydaktycznym.
– Kto może zostać asystentem osoby z niepełnosprawnością?
– Asystentem może zostać student Uniwersytetu Opolskiego. Każdy, kto chciałby wziąć udział w programie, może złożyć odpowiedni wniosek w naszym biurze (Biuro Dydaktyki i Spraw Studenckich Obsługa Studentów z Niepełnosprawnościami, Dom Studenta „Niechcic”). Asystenci zatrudniani są na umowę zlecenie i otrzymują za swoją pracę stosowne wynagrodzenie.
– Wiemy, że na przykład w warszawskich akademikach są dostępne specjalne pokoje dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Czy w opolskich akademikach jest podobnie?
– Tak. Dom Studenta „Niechcic” posiada pokoje dostosowane dla osób z niepełnosprawnościami. W skład każdego modułu mieszkalnego wchodzą dwa pokoje z dostępem do kuchni i łazienki. Łazienki wyposażone są w uchwyty wspomagające, umieszczone pod prysznicem, przy umywalce oraz przy toalecie, a także prysznic. Kabina prysznicowa stoi bezpośrednio na podłodze, nie ma tu więc żadnych pułapek w postaci progów, wyposażona jest w specjalistyczne siedzisko. A kuchnie są większe niż w pozostałych modułach po to, żeby osoby z problemami ruchowymi mogły swobodnie się w nich poruszać.
– Czy budynki wydziałów Uniwersytetu Opolskiego są również dostosowane dla takich osób?
– Każdy student z niepełnosprawnością ruchową może sprawdzić na naszej stronie, jaka jest dostępność, czyli brak barier architektonicznych uniwersyteckich budynków. Większość z nich jest dostosowana do potrzeb takich osób, jednak stale pracujemy nad nowymi rozwiązaniami, które mogą tę dostępność jeszcze bardziej poprawić. Osoby z problemami ruchowymi odbywają zajęcia w salach dla nich dostępnych. A jeśli zdarzy się, że zajęcia wyznaczono w sali, do której trudno im dotrzeć – wystarczy nam ten fakt zgłosić, wtedy interweniujemy i zajęcia odbywają się w innej,
bardziej dla nich przyjaznej.
– Czy każda studiująca osoba niepełnosprawna może skorzystać ze stypendium specjalnego?
– Każda osoba posiadająca orzeczenie o stopniu niepełnosprawności może ubiegać się o stypendium specjalne. Wystarczy wypełnić stosowny wniosek, do którego trzeba dołączyć wspomniane orzeczenie. Wnioski przyjmowane są w Biurze Dydaktyki i Spraw Studenckich, w którym również można uzyskać wszelkie szczegółowe informacje dotyczące stypendium.